“Het mooiste aan dit vak is wanneer mensen jou een cadeau geven: hun verhaal”

Het verhaal van verslaggever Robin

Ze volgde nooit een journalistieke opleiding. Toch is Robin Goudsmit nu verslaggever bij dagblad Trouw, waar ze schrijft over inclusiviteit en diversiteit. Beladen onderwerpen die ongemakkelijk kunnen aanvoelen, maar ook leiden tot waardevolle gesprekken. “Het mooiste aan dit vak is wanneer mensen jou een cadeau geven: hun verhaal.”

Toen Robin Goudsmit (31) voor het eerst de redactievloer van Trouw betrad, dacht ze in een film te zijn beland: overal bellende journalisten en grote tv-schermen met nieuwszenders van over de hele wereld. Ze was op slag verkocht. Tijdens haar traineeship bij Trouw werd ze opgeleid tot journalist, waarna ze in dienst kon komen om haar ervaringen in de praktijk te brengen. Al snel specialiseerde ze zich in inclusiviteit en diversiteit, onderwerpen die maatschappelijk gevoelig liggen en daardoor zeer gebaat zijn bij feiten en inzichten. Ze leerde hoe je mensen hierover aan het praten krijgt en dat oprechte interesse altijd leidt tot een goed gesprek. Als je maar durft te vragen wat je wilt vragen.

Bekijk de video van Robin en lees hieronder over haar werk als journalist.

1. Zijn inclusiviteit en diversiteit inderdaad onderwerpen die ongemakkelijk kunnen aanvoelen?
“Dat is een understatement. Ik zeg weleens voor de grap: als er een onderwerp is waar niemand z’n vingers aan wil branden, dan pak ik het op. Er is in Nederland een stevig maatschappelijk debat gaande over inclusiviteit en diversiteit. Dat maakt het lastig om het goed te doen. Je weet soms niet hoe je een vraag het beste formuleert of hoe je mensen aanspreekt. Of hoe je überhaupt mensen vindt die met jou hierover willen praten. Dat productiewerk, zoals ik het noem, is onderbelicht en best ingewikkeld. Je bent als journalist niet alleen een stukjesschrijver, maar ook degene die net zo lang rondbelt tot er iemand is gevonden die over een onderwerp kan en wil vertellen.”

2. Hoe heb je geleerd om deze thema’s aan te pakken?
“Een belangrijke les die je in de praktijk leert, is dat je moet vragen wat je wilt vragen. Dat lijkt heel erg voor de hand te liggen, maar het is lastiger dan je denkt. Interview je mensen die kwetsbaar zijn, dan voelt het soms alsof je over iemands grenzen heengaat door een bepaalde vraag te stellen. Maar het omgekeerde is waar. Op het moment dat jij oprecht interesse toont in iemands leven, zal diegene dit altijd voelen. Dat moet je even doorkrijgen, dat mensen het nooit stom vinden als je iets vraagt omdat je het echt wilt weten. Omdat je wilt weten hoe het is om op een bepaalde manier te leven. Daaruit ontstaat altijd een goed gesprek.”

3. Zijn er dan geen onderwerpen die zelfs jou af en toe afschrikken?
“Natuurlijk wel. Ik ben ook weleens nerveus wanneer ik ergens naartoe moet. Bij sommige gevoelige onderwerpen ga je niet handenwrijvend op reportage. Er is geen blauwdruk of stappenplan voor, je moet heel vaak ter plaatse verzinnen hoe je het gaat aanpakken. Als ik zenuwachtig ben, houd ik mezelf vaak voor: ik ga gewoon kijken wat eruit komt, wat de mensen zeggen, hoe ze reageren. Dat klinkt onzeker, maar het raakt wel aan de kern van wat journalistiek is: je wilt ontdekken hoe iets zit.”

4. Waarom vind je het belangrijk om over moeilijke thema’s te schrijven?
“Precies dit: omdat ik nieuwsgierig ben en wil weten hoe het zit. Diep in mezelf zit ook wel een missie. Als er geen goede informatie is in deze polariserende maatschappelijke discussies, dan zullen die discussies altijd oppervlakkig blijven. Wat ik kan doen als journalist, is informatie verstrekken waardoor mensen beter geïnformeerd worden en betere discussies kunnen voeren. Het maatschappelijk debat is echt gebaat bij feiten en inzichten. Omdat die debatten de levens van mensen rechtstreeks kunnen raken.”

5. Is het daarom ook belangrijk om altijd met respect om te gaan met iemands verhaal?
“Wat ik zo mooi vind aan dit werk, is dat er deuren voor je opengaan die voor heel weinig mensen opengaan. Dan bedoel ik niet de deuren van de Tweede Kamer of van grote bedrijven of popsterren, nee, de deuren van gewone mensen gaan voor jou open. Mensen zijn in die situatie heel kwetsbaar en vertrouwen jou een verhaal toe dat ze misschien nog aan niemand hebben verteld. Je krijgt iets mee naar huis wat zo ongelofelijk waardevol is: hun verhaal. Het is alsof je zomaar ineens een heel erg mooi cadeau krijgt. En het enige wat je daarvoor hoeft te doen, is zeggen: ‘Hallo, ik ben Robin en ik wil graag weten hoe dit is voor jou’. Omdat iemand je een verhaal toevertrouwt, heb je meteen ook een verplichting naar diegene toe: je moet er met respect mee omgaan. Dat is de relatie die je aangaat met je bronnen.”

6. Hoe ben jij als zij-instromer in de journalistiek terechtgekomen?
“Toen ik 12 was, wilde ik graag journalist worden, maar dat ben ik daarna uit het oog verloren. Ik ben iets heel anders gaan studeren. Tot ik werd gebeld of ik trainee wilde worden bij Trouw. Waarom ze mij belden? Kijk, de journalistiek is nog altijd een extreem wit vak, dat is geen geheim. Wat vreemd is, want het publiek van de journalistiek is dat niet. Dat leidt ertoe dat sommige gemeenschappen niet of nauwelijks in beeld komen. DPG Media wil daarom ruimte bieden aan talent dat diverser en inclusiever is. Je hoeft ook niet per se van de School voor Journalistiek afkomstig te zijn. Ik had ooit stage gelopen bij De Groene Amsterdammer en naar aanleiding daarvan noemde iemand mijn naam bij Trouw. Zo simpel is het begonnen.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding

7. Dacht je meteen: dit is een beroep voor mij?
“Ik vergeet nooit het moment dat ik voor het eerst de redactievloer op stapte. Al die bureaus met journalisten die aan het bellen waren, er liep iemand langs die scheldend iets in zijn telefoon riep, overal hingen grote schermen met Teletekst en buitenlandse nieuwszenders. Net als in de film. Toen wist ik: hier wil ik bij horen. Daar heb ik nog geen seconde spijt van gehad. De werkcultuur bij Trouw is bijzonder open. Men denkt weleens dat Trouw een oude, vergrijsde krant is, maar het tegendeel is waar: onze redactie is erg jong met heel veel collega’s onder de 35 jaar.”

8. Je hebt het vak in de praktijk geleerd. Hoe blijf jij jezelf ontwikkelen als journalist?
“Ik lees veel verhalen van andere journalisten. Ik ben altijd op zoek naar mooie producties en wil minimaal één keer per week denken: dit wil ik over vijf jaar ook kunnen. Ik leer veel van ervaren collega’s bij de krant en ik volg ook cursussen via de Campus van DPG Media, zoals interviewcursussen en een cursus verhalend schrijven van Frank Westerman.”

9. Waarom vind je journalistiek het mooiste vak ter wereld?
“Elke week is er wel een moment dat ik denk: hoe is het mogelijk dat ik dit allemaal mag meemaken? Ik zie het als een groot voorrecht. Ik haal er ook zo ontzettend veel voldoening uit. Als mensen die ik heb geïnterviewd blij zijn met hoe ik hun verhaal heb verteld, ga ik fluitend naar huis.”

10. Wat wil jij uiteindelijk bereiken als journalist?
“Laten zien hoe het leven van een ander is en dat het vaak anders in elkaar zit dan jouw eigen leven. Dan kom je automatisch terug bij thema’s als inclusiviteit en diversiteit. Want heel lang zijn heel veel dezelfde verhalen over dezelfde mensen verteld. Het is hoog tijd dat ook al die andere verhalen de aandacht krijgen die ze verdienen.”