‘Je weet in de ochtend nooit wat je in de middag gaat doen’

Het verhaal van verslaggever Angelique

Na 36 jaar in het vak kan Angelique Kunst, jarenlang verslaggever van De Twentsche Courant Tubantia en sinds kort onderzoeksjournalist van het AD, nog altijd genieten van de opwinding en de spanning die het werk van journalist met zich meebrengt. Onderzoeksjournalistiek past haar als een jas: geen dag is hetzelfde. “Die variatie houdt je jong.”

Toen Angelique Kunst (59) in 1986 aan de slag ging als verslaggever in Twente, had ze aan een schrijfblokje genoeg. Door de jaren heen zag ze de journalistiek veranderen en ontwikkelde ze zich mee. Ze leerde video’s en podcasts te maken en verdiepte zich recent in digitaal onderzoek voor haar veelbesproken publicaties over Gerard Sanderink en Rian van Rijbroek. Wat al die jaren onveranderd is gebleven: de opwinding en de spanning van de regiojournalistiek.

Bekijk in de video hoe het krankzinnige verhaal omtrent cybercharlatan Rian van Rijbroek tot stand gekomen en lees hieronder over het werk van Angelique als journalist.

1. Wat maakt de regionale journalistiek zo bijzonder dat je er al zo lang in werkzaam bent?
“De afwisseling. Journalistiek, en zeker regiojournalistiek, is ontzettend breed: je weet ’s ochtends nooit wat je ’s middags gaat doen. De ene dag zit je bij een bijstandsmoeder die de energierekening niet meer kan betalen, de volgende dag sta je tussen de vechtende voetbalhooligans terwijl de stenen je om de oren vliegen en weer een dag later ben je op bezoek bij de burgemeester. Die variatie houdt het spannend en houdt je jong. Inslapen is er niet bij, het is elke dag weer een opwindend vak. Ik verveel me nog altijd geen moment.”

2. Moet je weleens opboksen tegen het vooroordeel dat regiojournalistiek minder belangrijk zou zijn dan landelijke journalistiek?
“Dat vooroordeel heb je in de regio zelf helemaal niet: de mensen hier vinden Tubantia vele malen belangrijker dan CNN. Maar inderdaad, ik loop er weleens tegenaan. Ten onrechte, want heel veel landelijk nieuws begint juist in de regio. Je hoort iets op een verjaardag waar nieuws in blijkt te zitten, je ziet iets in de stad wat niet pluis blijkt te zijn, je zoekt het uit en publiceert erover en daarna nemen andere media het over en wordt het een landelijk onderwerp. Ons nieuws staat vaak aan het begin van de keten.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding

3. Sinds 2019 publiceer je over Gerard Sanderink, de eigenaar van de grote Nederlandse bedrijven Centric en Strukton, en de invloed die zelfverklaard cyberexpert Rian van Rijbroek op hem heeft. Hoe is het om je als onderzoeksjournalist te begeven in die wereld van grote bedrijven en grote belangen?
“Ontzettend spannend. Je stuit op erg veel weerstand, op mensen die niet met je willen praten of boos op je worden. Soms is het net detectivewerk en juist dat maakt het zo spannend. Rian van Rijbroek is een zeer dubieuze dame met een zeer geheimzinnig verleden. Ik heb aan het licht gebracht hoe gevaarlijk zij is voor de bedrijven van Sanderink. Het geeft een waanzinnige kick als jij de journalist bent die dat boven water heeft gekregen. Ook omdat het erg veel moeite heeft gekost.”

4. Je onthulde dat veel e-mails die uit naam van Sanderink werden verstuurd, door Van Rijbroek zijn geschreven. Hoe ben je dat te weten gekomen?
“Ik heb daar uitgebreid digitaal onderzoek naar gedaan. Waar komt een mail vandaan, door wie is de mail verzonden? Dergelijk digitaal onderzoek kun je aan een expert overlaten, maar ik wilde graag zelf leren hoe je dat doet. Dat is ook mooi aan dit vak: je leert voortdurend bij.” 

Tekst gaat verder onder de afbeelding

5. Video’s, podcasts: is het vak van journalist aantrekkelijker geworden voor jongeren, omdat het aansluit bij hun mediaconsumptie?
“Ja, maar dan nog moet je wel de ‘ouderwetse’ eigenschappen bezitten die ik ook heb: nieuwsgierig zijn en vooraan willen staan als er boerenprotesten of supportersrellen zijn. Zodra ik een bordje ‘Verboden toegang’ zie, wil ik weten wat zich daarachter bevindt.”

6. Zoals in elk vak start je als beginnend journalist onderaan de ladder. Duurt het lang voordat je kunt opklimmen?
“Ik kwam in de jaren 80 als 23-jarige binnen bij de krant en moest beginnen met de politieberichten en de diamanten huwelijken. Toen ik liet blijken dat ik geïnteresseerd was in het sociale domein, zoals jeugdwerkloosheid en de zorg, mocht ik daar binnen de kortste keren grote stukken over schrijven. Dat is beslist niet veranderd bij de regionale krant: ben je actief en geïnteresseerd, dan mag je al snel serieuze onderwerpen oppakken.”

7. Hoe is het om journalist te zijn in deze tijden van nepnieuws en complottheorieën?
“De taak van een journalist is ongelofelijk belangrijk in het democratische proces. Je hebt de maatschappelijke taak om misstanden aan de kaak te stellen, je kunt zaken veranderen door erover te publiceren. Met betrouwbaarheid als uitgangspunt. Vroeger had je alleen de krant en ’s avonds het journaal op tv en daar was heel Nederland van afhankelijk voor zijn informatievoorziening. Nu word je de hele dag door bedolven onder de informatie, via sociale media en juicekanalen. Mensen vinden het erg moeilijk om de zin van de onzin te scheiden en vallen terug op de journalistiek. Want wij leveren betrouwbaar nieuws, goede achtergronden en heldere duiding. Betrouwbaarheid was voor ons altijd al van groot belang, maar is nu helemaal een unique selling point geworden.”

8. Jij en veel van je collega’s hebben een journalistieke basis. Kun je ook via een andere weg in de journalistiek belanden?
“Wij hebben nu een collega die al in de 40 is en jarenlang bij het Openbaar Ministerie heeft gewerkt. Die gespecialiseerde kennis is zeer welkom voor ons. Dat zou ik wel vaker willen zien: dat meer mensen uit andere beroepsgroepen ook eens nadenken of het iets voor hen zou kunnen zijn.”

9. Je komt dan niet bepaald in een 9-tot-5-job terecht.
“Nee, als je dat zoekt, moet je niet in de media gaan werken. Ik weet nog goed dat ik eens om 05.00 uur op de Enschedese warenmarkt stond, omdat ik het verhaal had gehoord dat Russen daar speciale vis kwamen kopen voor Kerstmis. Stond ik in het pikkedonker in de vrieskou tussen honderden Russen in de rij voor een viskraam. Als om 04.00 uur je wekker gaat, denk je: waar doe ik dit voor? Maar als het dan een geweldig verhaal blijkt op te leveren, geeft dat ontzettend veel voldoening. Die spanning en die kick, daar doe je het voor.” 

10. Je dochter Daphne (26) is ook in de journalistiek beland en werkt inmiddels voor EenVandaag. Jij studeerde ooit af op het onderwerp televisie en liep stage bij de destijds toonaangevende actualiteitenrubriek Brandpunt. Geen spijt van dat je voor de krant hebt gekozen?
“Ik wilde eigenlijk wel verder met televisie, maar alle verslaggevers van Brandpunt zeiden tegen mij: ‘als je het vak écht wilt leren, moet je bij een regiokrant beginnen’. Ik vergeet nooit het moment dat mijn eerste verhaal in de krant stond nadat ik met mijn schrijfblokje op pad was geweest. Zo’n gevoel van vrijheid, zoveel eigen regie over wat je aan het maken bent, dat is zo heerlijk aan het werken voor de krant.”